1. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet:24'te milliyetçi devletten, 61'de milli devletten ve Türk milliyetçiliğinden, 82'de ise Atatürk milliyetçiliğine bağlı devletten söz edilmiştir. Yani ırkçılığı reddeden, insancıl, barışçıl, birleştirici, bütünleştirici olan subjektif bir milliyetçilikten bahsedilmektedir.
Atatürk’ün Millet ve Devletçilik Tanımı:
Millet: Türkiye Cumhuriyetini kuran Türkiye halkına Türk Milleti denir.
1)Türk milleti halk idaresi olan cumhuriyetle idare olunan bir devlettir.
2)Türk devleti laiktir. Her reşit dinini intihapta serbesttir.
3)Türk milletinin dili Türkçedir. Türk dili Türk milleti için mukaddes bir hazinedir. Türk dili Türk milletinin kalbidir, zihnidir.
2. Demokratik Devlet:
-Cumhuriyetçilik,
-Egemenlik ve kullanışı: Egemenlik Türk milleti adına yetkili organlar eliyle kullanılır. Sınırlı da olsa halkoylamasından bahsedilmiştir. 61 Anayasası’ndan farklı olarak anayasayı oylamakla kalınmaz, anayasa değişikliklerinde cumhurbaşkanına maddeyi halkoyuna götürme yetkisi de vardır.
-Genel ve eşit oy ilkesi,
*seçimlerin serbestliği ve eşit oy ilkesi,
*tek dereceli seçim ilkesi ve gizli oy- açık sayım ilkesi:
1987'de seçim yaşı 19'a, 1995'te de 18'e düşürüldü. Silahaltındaki er ve erbaşlar, ortaöğretim ve askeri öğrencileri, hükümlüler oy kullanamazlar ancak tutuklular kullanabilir.
-Seçimlerin yargı organları denetiminde yapılması: Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimde ve sonrasında şikâyetleri ve itirazları kesin hükme bağlama ve TBMM seçim tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek Seçim Kurulu'na aittir. Kararları bağlayıcı ve kesindir. 7 asil ve 4 yedek üyeden oluşmaktadır. Taşra örgütlenmesi ise il ve ilçe seçim kurullarıdır.
-Çok partili yaşam: Siyasal partiler demokratik hayatın vazgeçilmez bir unsuru sayılmıştır. Yükseköğretim elemanları hariç,ortaöğretim ve askeri öğrenciler ile kamu mensupları üye olamazlar. Siyasi partiler ancak Anayasa mahkemesi kararı ile kapatılabilir ve parti kapatmak için nitelikli oylama usulünün yanında mali yardımı kesme gibi cezalar da öngörülmüştür. Partisinin kapatılmasına sebep olan üyelerin milletvekilliği karar sonrasında düşer ve bu kimseler beş yıl boyunca siyasi partilerde görev alamazlar.
Kapatılma nedenleri; devletin bağımsızlığına, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, insan haklarına, eşitlik ve hukuk devleti ilkesine, millet egemenliğine, demokratik ve laik cumhuriyet ilkelerine aykırı davranamaz, sınıf ve zümre diktatörlüğü veya herhangi bir tür diktatörlüğü savunmayı ve yerleşmesini amaçlayamaz, suç işlenmesini teşvik edemez, yabancı gerçek ve tüzel kişilerden yardım alamaz.
Yapılan değişiklik ile gençlik kolu, kadın kolu gibi yan kuruluşların kurulması serbest bırakılmıştır.
